سکوبندی آزمایشگاه شیمی
مجموعه کابینتهایی که در هر آزمایشگاه (میکروبیولوژی، شیمی، داروسازی و..) وجود دارد، به عنوان سکوبندی یا میزبندی آزمایشگاهی (بنچبندی) شناخته میشود. تجهیزات و سکوبندی آزمایشگاه شیمی به منظور فراهم کردن فضای مناسب برای استفاده به عنوان میزکار و جایگذاری دستگاهها، شیشهآلات، ملزومات و سایر تجهیزات آزمایشگاه شیمی طراحی میشوند.
اولین قدم در راهاندازی یک آزمایشگاه شیمی، طراحی مناسب و اجرای اصولی سکوبندی آزمایشگاهی است. رعایت اصول ایمنی و فنی در اجرای سکوبندی و کابینتها از اهمیت ویژهای برخوردار است، اما در عین حال نباید از طراحی و ایجاد محیطی زیبا و آرام برای انجام پژوهش های شیمی غافل شد. طراحی و ساخت سکوهای مقاوم و باکیفیت، فضای کار در آزمایشگاه شیمی را برای کارکنان و تکنسینها دلپذیرتر خواهد کرد.
اجزای سکوبندی و کابینتهای آزمایشگاهی
به طور کلی، سکوبندی آزمایشگاهی شیمی شامل سه بخش اصلی اسکلت (فریم)، صفحه رویی و کابینت (یونیت) میباشد و تجهیزات زیر را در بر میگیرد:
- سکوی آزمایشگاهی
- میز توزین
- سینک و شیرآلات آزمایشگاهی
- کابینتهای نگهداری مواد
- لوازم و ظروف شیشه ای
سکوبندی آزمایشگاه شیمی چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
تضمین ایمنی، کارایی و راحتی در حین کار که شامل موارد زیر می شوند:
کفپوش و دیوارپوش ها در سکوبندی آزمایشگاه شیمی
- قابلیت تمیز شدن آسان: دیوارپوشها و کفپوش ها باید سطحی صاف و بدون منفذ داشته باشند تا به راحتی قابل تمیز کردن و ضدعفونی باشند. این ویژگی برای جلوگیری از ایجاد آلودگیها و حفظ بهداشت محیط آزمایشگاه ضروری است.
- مقاومت در برابر رطوبت: کفپوش و دیوارپوش ها باید در برابر رطوبت مقاوم باشند، زیرا در آزمایشگاههای شیمی معمولاً از آب و دیگر مایعات استفاده میشود که روی دیوار و کف تاثیر مستقیم میگذارند.
- مقاومت در برابر ضربه: دیوارپوشها باید مقاوم به ضربه باشند تا در صورت برخورد تجهیزات یا ابزارهای سنگین دچار آسیب نشوند. دیوارپوشهای سرامیکی یا ورقههای فشرده اس پی ال ضد آب، میتوانند گزینههای مناسبی باشند.
سینک و شیرآلات در سکوبندی آزمایشگاه شیمی
استفاده از سینک و شیرآلاتی که دربرابر اسیدها و قلیاها مقاومت بسیاری داشته باشند و در دسترس کاربران باشند، یکی از ملزومات سکوبندی آزمایشگاه شیمی است.
دوش در سکوبندی آزمایشگاه شیمی
دوش و شیرآلات شستشوی اضطراری باید به تعداد کافی و در محلی تعبیه شوند که به راحتی کاربران از آن استفاده کنند. با توجه به اینکه یکی از مصارف دوش شستشوی اضطراری است، باید با بدنه ی ضد اسید و با فشار کافی و مناسب آماده استفاده باشد تا در هنگام تماس پوست با مواد اسیدی سریعا شستشوی کامل انجام پذیرد.
چشم شوی اضطراری در سکوبندی آزمایشگاه شیمی
خاصیت چشم شوی نیز مانند دوش آزمایشگاهی است اما با این تفاوت که چشم شوی فرم خاص خود را دارد و میزان فشاری که هنگام شستشو وارد میکند متناسب با ایمنی چشم کاربر است.
نکات مهم در هنگام اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی
- مقاومت در برابر مواد اسیدی و شیمیایی: سکوبندی باید از متریال هایی ساخته شده باشد که در برابر خوردگی و تاثیرات مواد شیمیایی مقاوم باشند. پوششهای ضد زنگ و مواد مقاوم به اسیدها و قلیاها برای سطح رویه و کابینتها ضروری است.
- سطح ضدآب و مقاوم به حرارت: سطح سکوبندی باید ضدآب و مقاوم به حرارت باشد تا در صورت ریختن مواد شیمیایی و یا مواد با حرارت بالا، آسیب نبیند. استفاده از صفحات رویی مخصوص آزمایشگاه شیمی، مانند اس پی ال آزمایشگاهی، اچ پی ال یا استیل ضد زنگ پیشنهاد میشود.
- ایمنی و ارگونومی مناسب کاربر: طراحی سکوبندی آزمایشگاه شیمی باید به گونهای باشد که ایمنی کاربران تضمین شود، از جمله تعبیه فضای کافی برای کار، دوری کاربر از لبههای تیز و قابلیت دسترسی آسان به تجهیزات ایمنی. همچنین ارتفاع مناسب میزها و دسترسی راحت به تجهیزات برای جلوگیری از آسیبهای جسمانی مهم است.
- مقاومت مکانیکی بالا: سکوبندی باید توانایی تحمل وزن دستگاههای سنگین را داشته باشد. شاسیهای فلزی مقاوم و محکم که به خوبی به هم متصل شدهاند، در اینجا کاربرد دارند.
- سیستم تهویه کافی: وجود هودهای شیمیایی و سیستمهای تهویه مناسب برای جلوگیری از انتشار بخارات و گازهای سمی در فضای آزمایشگاه، 100% ضروری است.
- سهولت در نظافت و نگهداری: سطح و تجهیزات سکوبندی آزمایشگاه شیمی باید بهراحتی قابل تمیز شدن باشند تا از تجمع آلودگیها و مواد خطرناک روی آنها جلوگیری شود. انتخاب متریال با خاصیت ضدلک بودن و سطح صاف و بدون خلل و فرج برای این منظور اهمیت بالایی دارد.
اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی به چه صورت است؟
برای اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی، ابتدا یونیتهای سکوبندی نصب شده و سپس متخصصین نصب، صفحات آنتی باکتریال آزمایشگاه شیمی را با دقت اندازهگیری میکنند. برای انجام صحیح این کار، کابینتها باید بهطور کامل نصب و فضای رویه کابینتها تمیز و آماده باشد.
همچنین، محل دقیق برش سینکها و پریزها باید مشخص شود. پس از اندازهگیری دقیق، تعداد ورقهای مورد نیاز برآورد و سفارش داده میشود. سپس ورقها در کارگاه برشکاری و آمادهسازی میشوند. در نهایت، پس از حمل به محل، رویههای سکوبندی بر روی یونیتها نصب میگردند.
بهترین جنس رویه برای اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی
برای صفحات سکوبندی آزمایشگاه شیمی، لازم است از موادی استفاده شود که در برابر اسیدها و بازها مقاومت بالایی داشته باشند. بهطور معمول در این نوع آزمایشگاهها از صفحات مقاوم به اسید، مثل صفحات HPL، یا صفحات SPL استفاده میشود.
اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی با SPL
SPL آزمایشگاهی یکی از بهترین مواد برای استفاده بهعنوان رویه سکوبندی در آزمایشگاههای شیمی است. این متریال بهطور کامل در برابر آسیبهای مختلف مقاوم بوده و گزینهای ایدهآل برای این کاربرد محسوب میشود.
مزایای SPL آزمایشگاهی
- کاملاً ضدآب
- 100% مقاوم در برابر اسیدها
- 100% آنتی باکتریال
- 100% آنتی میکروبیال
- مقاوم در برابر حرارت تا 200 درجه سانتیگراد
- ضد خط و خش و ضد ضربه
- دارای ضخامت استاندارد برای اجراهای فلت و با لبه های مختلف (19 میلیمتر)
- دو رو بودن صفحات (سفید و طوسی)
- مولتی کالر بودن اسلب برای افزایش زیبایی
- تمیز کردن آسان با یک دستمال مرطوب
- بدون هرگونه خلل و فرج
- ابعاد بزرگ برای اجراهای یکپارچه در آزمایشگاههای بزرگ (140x420 سانتیمتر)
- دارای سه ضخامت متنوع (3، 12، و 19 میلیمتر)
- دارای استانداردهای بهداشتی جهانی و گواهینامههای CE و FSC
اجرای سکوبندی آزمایشگاه شیمی با HPL
در حالی که صفحات HPL برای بسیاری از آزمایشگاهها مناسب هستند، اما معایبی نیز دارند که میتوانند در شرایط خاص مشکلساز شوند.
برخی از معایب اچ پی ال آزمایشگاهی
- مقاومت محدود در برابر مواد شیمیایی خاص: HPL ممکن است در برابر برخی مواد شیمیایی قوی مانند اسیدها و بازهای قوی آسیبپذیر باشد.
- مقاومت کم در برابر حرارت بالا: HPL در برابر حرارت بسیار بالا، مانند شعله مستقیم، آسیب میبیند و ممکن است تغییر رنگ یا شکل دهد.
- ناپایداری در برابر رطوبت: اگرچه HPL در برابر رطوبت مقاوم است، اما در محیطهایی با رطوبت بسیار بالا یا در تماس مداوم با آب ممکن است به مرور زمان دچار مشکلاتی مانند جدا شدن لایهها یا تغییر شکل شود.